Międzynarodowy sukces dziekana Collegium Medicum prof. Sławomira Letkiewicza

W dniach 30 listopada do 2 grudnia 2023 roku na Tajwanie odbyło się - Kaohsiung International Invention and Design Expo. Dziekan Collegium Medicum im. dr. Władysława Biegańskiego Uniwersytetu Jana Długosza w Częstochowie dr hab. n. med., dr n. hum., (filozofia), dr. h. c. Sławomir Letkiewicz  prof. UJD z sukcesem wziął udział w międzynarodowych targach wynalazków i projektów w Kaohsiung 2023 na Tajwanie. Prezentowany w Azji wynalazek jego autorstwa uzyskał ochronę patentową w Polsce. Stanowił go preparat leczniczy do zastosowania w leczeniu wieloantybiotykoopornych zakażeń bakteryjnych. Został on zgłoszony na konkurs  pod nazwą „Phage preparation for rectal use” („Preparat fagowy do użycia doodbytniczego”). Zespół badaczy z Uniwersytetu Jana Długosza w Częstochowie i Instytutu Immunologii i Terapii Doświadczalnej we Wrocławiu Polskiej Akademii Nauk, którzy przedstawili wynalazek został nagrodzony srebrnym medalem w konkurencji  445 wynalazków i patentów z 30 różnych krajów.

Problem antybiotykooporności bakterii uznawany jest za jedno z największych globalnych zagrożeń ludzkości. W Wielkiej Brytanii dokonano oceny zagrożeń związanych z tym zjawiskiem i porównano je do zagrożeń mających związek z globalnym ociepleniem oraz światowym terroryzmem. Brytyjski raport stwierdzał, że antybiotykooporność bakterii powoduje rocznie około 700 000 zgonów z powodu braku skutecznego leku przeciwbakteryjnego. W wypadku braku interwencji ze strony zagrożonej populacji ludzkiej, do roku 2050 liczba zgonów spowodowanych przez lekooporne bakterie sięgnie liczby około 10 milionów.

W roku 2005 w Stanach Zjednoczonych udokumentowano około 100 000 infekcji, których przyczyną był metycylino-oporny gronkowiec złocisty (MRSA). Spośród tych zakażeń co piąte było śmiertelne z powodu braku skutecznych antybiotyków. Podczas hospitalizacji rocznie w USA zakaża się antybiotykoopornymi szczepami bakteryjnymi około dwa miliony pacjentów. 

Niektórzy eksperci uważają, że zbliżamy się do ery przedantybiotykowej. Ostatni - najnowszy wynaleziony antybiotyk to Linezolid. Został on wprowadzony do produkcji przemysłowej w 2000 roku. Od 25 lat nie wprowadzono do masowej produkcji żadnego antybiotyku nowej generacji. 

Szuka się innych alternatywnych metod leczenia zakażeń bakteryjnych. Jedną z tych metod jest terapia wieloantybiotykoopornych zakażeń bakteryjnych za pomocą wirusów bakteryjnych – bakteriofagów. 
Bakteriofagi (fagi) to wirusy bakteryjne zdolne do niszczenia komórek bakteryjnych. Dlatego wykorzystywane są w tzw. terapii fagowej do leczenia infekcji bakteryjnych. Ze względu na odmienny mechanizm działania jaki obserwujemy u antybiotyków, bakteriofagi mogą być mogą być stosowane w leczeniu infekcji wywołanych przez antybiotykooporne szczepy bakterii 
Fundamentalną cechą fagów jest działanie in vitro i in vivo przeciw bakteriom Gram-dodatnim i Gram-ujemnym. Do zabicia bakterii wystarczy dotarcie do zakażonego obszaru małej ilości wirionów.
Działanie fagów jest swoiste tzn. fagi są aktywne wobec jednego lub kilku spokrewnionych szczepów bakterii, przy czym może być ono skierowane przeciwko bakteriom, które nabyły odporność na dostępne antybiotyki i są przyczyną zagrażających zdrowiu i życiu infekcji. Terapia fagami nie narusza równowagi naturalnej mikroflory, co może być konsekwencją antybiotykoterapii. Warto dodać, że jedyną z dziedzin medycyny, w której polska nauka ma pierwsze miejsce w świecie jest terapia bakteriofagami. 

To nie jedyny sukces dziekana Collegium Medicum UJD

na foto: Medal, którym został wyróżniony prof. Sławomir Letkiewicz oraz dyplomy